Kỹ thuật trồng nấm mối đen

1.Tiêu chuẩn khi đưa ra sản phẩm và quy trình trồng nấm mối đen

Nấm mối là loại nấm chỉ mọc trên tổ mối vào mùa mưa, nấm mối đen có tên khoa học là Xerula radicata hay còn gọi là Black Termitomyces. Tên gọi nấm mối vì nấm chỉ xuất hiện ở nơi có nhiều mối sinh sống. Mối ở đây là loại mối đất chứ không phải mối sống trên cây.

Sản phẩm nấm mối đen của Sumo Nhật Việt vừa giữ vị ngon như nấm tự nhiên, vừa có hàm lượng dinh dưỡng cao. Để có sản phẩm tốt các chuyên gia của chúng tôi nguyên liêu an toàn kết hợp với quy trình trồng hiện đại. Xuất phát  từ mong muốn coi trọng sức khỏe người dân Việt Sumo Nhật Việt có nguyên liệu làm nấm 100% hữu cơ. Thành phần phôi nói không với hóa chất hay và các loại chất gây hại khác. Môi trường trồng nấm mối đen cũng được Sumo Nhật Việt liên tục nâng cao và thực hiện trên quy mô sản xuất lớn.

Nấm mối đen của Sumo Nhật Việt có hương vị thơm ngon mang nét đặc trưng của nấm mối đen tư nhiên. Sản phẩm hữu cơ bảo vệ sưc khỏe người dùng.

2. Quy trình trồng nấm mối đen

Để đáp ứng đầy đủ nhu cầu sử dụng đặc sản trời ban thơm ngon bổ dưỡng này. Sumo Nhật Việt xin chia sẻ quy trình nuôi trồng nấm hiệu quả cao.

2.1 Chuẩn bị cơ sở vật chất khi nuôi

Nhà xưởng hiện tại của Sumo Nhật Việt: Kích thước mỗi xưởng nuôi trồng như sau

• Dài: 20 mét
• Rộng: 5 mét
• Cao: 4,5 mét

– Kích thước của nhà xưởng có thể thay đổi theo nhu cầu và diện tích tương ứng của hộ nuôi trồng. Đối với vùng khí hậu nóng cần trang bị thêm lớp xốp hai mặt bạc để cách nhiệt.

– Trang thiết bị cho nuôi cấy: hệ thống giàn, giá, máy tạo ẩm, máy lạnh, hệ thống đèn, hệ thống hấp khử trùng và lưới làm mát, ngăn côn trùng, động vật gây hại.

– Nguyên vật liệu: mùn cưa, nilon cách nhiệt, nguyên liệu khác.

2.2 Xử lý nguyên liệu

Nấm mối đen có thể được trồng trên nhiều loại mùn cưa khác nhau nhưng để đạt hiệu quả tốt nhất thì bạn nên chọn mùn cưa cây cao su, mùn cưa cây keo hoặc mùn cưa bồ đề là thích hợp nhất. Lưu ý không  được dùng trên các mùn cưa đã bị mốc, những loại mùn cưa có tinh dầu hoặc cây gỗ cứng.

Bạn nên sử dụng mùn cưa mới là tốt nhất. Khi bảo quản số lượng lớn cần phải phơi khô và tránh để lên men hoặc bị ẩm, mốc sẽ ảnh hưởng đến chất dinh dưỡng trong mùn cưa. Mùn cưa tươi phải được sàng trước để loại bỏ dăm bào, gỗ vụn, đá sỏi.

2.3 Tạo ẩm nguyên liệu và đóng gói

– Ủ mùn cưa: Mùn cưa sẽ được ủ từ 15 – 30 ngày để hoại mục và có độ ẩm. Qúa trình ủ tiến hành như sau:

Chuẩn bị:

– Mùn cưa

– Nước vôi có độ pH = 12 -13 (thử bằng giấy quỳ đo độ pH)

– Dụng cụ: xẻng, cào

– Bạt che

– Hòa nước vôi theo tỷ lệ 0,5% (1 kg vôi/200 lít nước, pH = 7)

Mùn cưa tươi được sàng trước để loại bỏ dăm bào, gỗ vụn, đá sỏi. Sau đó, mùn cưa sẽ được ủ từ 15 – 30 ngày để hoại mục và có độ ẩm, tưới Tưới nước vôi lên mùn cưa sau đó tiếp tục ủ mùn cưa cao su trong vòng 3 – 4 ngày  và dùng bạt phủ lại.

Trong thời gian ủ, cách 3 – 4 ngày bạn tưới nước vôi có pH=12-13 lên mùn cưa, đảo trộn đều rồi dùng bạt phủ lại. Giai đoạn đảo này có 2 việc cần làm: kiểm tra nhiệt độ đống ủ và kiểm tra độ ẩm của nguyên liệu

Kiểm tra nhiệt độ:

Trước khi mở bạt che, dùng nhiệt kế cho sâu vào đống mùn cưa ủ để kiểm tra nhiệt độ đống ủ.

– Ủ tiếp 3 – 4 ngày sau và tiến hành kiểm tra độ ẩm đống ủ.

– Kiểm tra độ ẩm: Nén nguyên liệu trong nắm tay, nước hơi ẩm ở khẽ tay thì độ ẩm khối ủ đã đạt yêu cầu. Độ pH = 7.

– Kết thúc quá trình, mùn cưa đạt chuẩn phải có độ ẩm 60 – 65% và pH=7.

Sau khi nguyên liệu được xử lý, phối trộn nguyên liệu đã xử lý với các chất phụ gia khác. Nguyên liệu trộn đều, làm ẩm, trộn nhiều lần với nước để nước ngấm đều trong nguyên liệu. Độ ẩm của nguyên liệu khoảng 65 – 70C, nghĩa là nếu nắm nguyên liệu (sau khi làm ẩm) trong tay bóp lại thì nguyên liệu sẽ kết khối nhưng nước không nhỏ giọt.

Đóng bịch mùn cưa

– Dụng cụ để đóng bịch bao gồm: túi PE, cổ nút, nắp đậy, giây chun, bông. – Bịch PE dày khoảng 0,5 mm. Dùng bịch cho nguyên liệu đã tạo ẩm Cho mùn cưa vào dần, vào đến đâu dồn chặt đến đấy.

Nên đóng bịch đồng loạt cho hết nguyên liệu, không nên để nguyên liệu thừa qua đêm. Nguyên liệu đã được đóng vào bịch dùng nút cổ nhựa hở hai đầu bẻ túi ra lấy giây chun buộc lại để làm cổ6 bịch. Rồi nhét bông thật chặt ở miệng bịch sau đó lấy nắp đậy lại và đem đi tiệt trùng nguyên liệu.

2.4 Tiệt trùng

Tiệt trùng là kỹ thuật quan trọng và đòi hỏi bạn phải nắm vững và tuân thủ các quy trình. Hấp phôi mùn cưa trong thùng phuy (hấp cách thủy), thời gian từ 10 – 12 giờ.Nhiệt độ trong giữa túi mùn cưa đạt từ 95˚C – 100˚C. Nếu có nồi áp suất, hấp ở nhiệt độ : 120˚C – 125˚C trong thời gian từ 120 – 180 phút. Để triển khai sản xuất lớn, ta dùng phương pháp hấp trong hơi nước bão hòa, thời gian từ 9 – 10 giờ bằng cách xây lò. Mỗi mẻ hấp có thể hấp từ 600 – 800 túi mùn cưa, tùy theo thể tích của buồng hấp nhỏ hay lớn.

Sau khi hấp, bạn lấy túi phôi ra ngoài và để nguội sản phẩm. Ở nhiệt độ phòng, phôi bịch sẽ nguội lâu hơn, thông thường khoảng 20-30 giờ, khi sử dụng phòng lạnh thời gian nguội rút ngắn chỉ còn 2-3 giờ. Khi bịch nguội có thể chuyển sang phòng cấy giống.

2.5: Cấy giống

Trước khi cấy, bạn cần kiểm tra kỹ giống nấm mối đen, đảm bảo không bị nhiễm khuẩn. Giống nấm mối đen phải đúng độ tuổi, khi nấm quá già hay quá non sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nấm thành phẩm thậm chí không sinh được cây nấm. Đặc biệt trường hợp giống bị nấm mốc, nhiễm khuẩn sẽ gây ảnh hưởng dến năng suất. quá trình cấy giống cần thực hiện trong phòng kín, sạch sẽ, vô trùng đảm bảo chất lượng giống.

Cách 1: Cách cấy giống bằng meo hạt

Meo hạt sử dụng dạng hạt như thóc làm nguyên liệu chính để nhân giống và cấy vào phôi bịch. Hạt thóc được chế biến cho phù hợp với mục đích nuôi trồng giống

Khi sử dụng meo hạt bạn tiến hành cấy giống như sau: Hơ chai giống trên ngọn lửa đèn cồn, để miệng chai nóng khoảng 3-4 phút thì là đã tiệt trùng. Tiếp theo mở miệng chai đồng thời hơ muỗng cấy tiệt trùng. Tiến hành lấy giống từ chai sang phôi bịch đồg thời khi cấy để chai và  bịch gần ngọn lửa đèn cồn. Khi cấy giống lưu ý mỗi phôi bịch khoảng 3-5 muỗng tùy kích thước của bịch mùn cưa.

Lưu ý: muỗng cấy cần được tiệt trùng lại sau mỗi túi phôi.

Lắc đều túi phôi để meo giống phân bố đều khắp bề mặt.

– Ghi lại ngày giờ cấy giống.

– Chuyển các túi giá thể sang nhà nuôi sợi, bố trí trên hệ thống giàn kệ

Cách 2: Cách cấy giống bằng meo que

Khác với meo hạt meo que được cấy thì cần chuẩn bị phôi phù hợp. Mỗi bịch phôi sẽ được đục lỗ trước khi hấp tiệt trùng. Qúa trình cấy meo que đơn giản hơn meo hạt. Bạn chỉ cần dùng thiết bị như kéo, panh đã được vô trùng lấy que gống hiện có trong và mở nắp bịch phôi chuyển sang lỗ cấy giống đục từ trước, mỗi phôi bịch sử dụng 1 que.

Toàn bộ quá trình nuôi cấy giống cần được thực hiện trong môi trường sạch sẽ, vô trùng đặc biệt người cấy giống rất quan trọng. Người thực hiện thao tác cần có kĩ thuật tránh làm bịch giống bị nhiễm, hỏng từ khâu cấy giống.

2.6 Chăm sóc và thu hoạch

Chăm sóc nấm mối đen là khâu quan trọng trong quá trình nuôi cấy. Bước này quyết định đến chất lượng cây nấm thành phẩm.

Chăm sóc tơ nấm

Đầu tiên là giai đoạn ủ tối. Các túi phôi đã được cấy giống nấm mối đen phải được để ở nơi thoáng khí, tránh ẩm tối đa, càng tối càng tốt. Tơ nấm mối đen có màu trắng như bông. Ngoại trừ màu đen là màu của tơ già. Các màu sắc khác thường là nhiễm khuẩn, cần loại bỏ.

Tiếp theo là giai đoạn ủ sáng. Sau khi tơ nấm ăn khoảng 80% túi phôi thì bạn tháo nắp cổ và để vậy cho đến khi đen xạm đầu bịch phôi. Quá trình này kéo dài khoảng 10 – 20 ngày. Trong điều kiện nhiệt độ 25 – 27 độ C, ánh sáng vừa phải và. Sau khi thấy bề mặt phôi đen xẩm, bạn tiến hành kích ẩm, phủ đất và chờ ra nấm. Dự tính thời gian ra nấm là 15 – 30 ngày tính từ lúc kích ẩm.

Cuối cùng là giai đoạn thu hoạch nấm. Sau 15 – 30 ngày từ lúc kích ẩm thì quả thể nấm mối đen được hình thành. 2 – 3 ngày sau thì nấm phát triển thành nấm búp và đủ tiêu chuẩn thu hoạch lứa đầu tiên. Tùy vào môi trường nhà trồng (nhiệt độ, độ ẩm). Mỗi lần thu hoạch nấm cách nhau 2 – 3 ngày. Mỗi túi phôi nấm mối đen có thể thu hoạch được nhiều lần trước khi thay túi phôi mới.

Thu hoạch

Chuẩn bị: dao sắt, dụng cụ chứa nấm, nước vôi đặc có nồng độ 3 – 5%.

–  Lựa chọn nấm mối đen đúng độ tuổi, nấm mối đen đến tuổi thu hái khi thấy có các đặc điểm sau:

+ Viền trắng nấm không còn nữa

+ Màu cánh nấm chuyển sang màu đen

–  Cố định phần cổ và dùng dao sắc  cắt sát phần chân, tránh làm gãy chân gốc nấm hoặc long gốc.

– Bôi nước vôi đặc lên vết cắt để sát trùng gốc nấm.

– Rửa sạch nấm sau khi thu hái sau đó chuyển nấm ra phơi hoặc sấy.

* Chăm sóc nấm đợt 2

– Từ 2-3 ngày đầu sau khi thu hái xong, không được tưới nước trực tiếp trên vết cắt. Chúng ta có thể giữ ẩm bằng cách xả nước xuống nền nhà.

– Khi quả thể nấm bắt đầu hình thành tại vết cắt chúng ta tiến hành chế độ tưới nước và chăm sóc giống đợt 1.

Số lần thu hái cho 1 đợt nuôi trồng nấm khoảng 2  –  3 lần, năng suất tập trung chủ yếu ở đợt 1.