Chứng nhận hữu cơ là gì? Quy trình cấp chứng nhận hữu cơ Việt Nam

Chứng nhận hữu cơ Việt Nam được nhắc đến khá nhiều trong thời gian qua khi mà nguồn thực phẩm sạch, tự nhiên ngày càng được chú trọng. Tuy nhiên không phải ai cũng biết chứng nhận hữu cơ là gì, quy trình cấp chứng nhận hữu ở Việt Nam ra sao,…? Vì thế trong bài viết sau đây chúng tôi sẽ giúp bạn đọc nắm rõ hơn những thông tin này.

1. Chứng nhận hữu cơ là gì?

Chứng nhận hữu cơ là loại chứng nhận được cấp cho một mặt hàng cụ thể giúp khẳng định sản phẩm đó là hữu cơ. Còn tùy thuộc vào mỗi sản phẩm khác nhau mà hữu cơ sẽ chiếm bao nhiêu phần trăm để được cấp giấy chứng nhận hữu cơ.

Bên cạnh đó, chứng nhận hữu cơ còn là yếu tố chứng minh sản phẩm an toàn, hợp vệ sinh. Các tiêu chuẩn để đạt giấy chứng nhận này cũng vô cùng nghiêm ngặt bao gồm nước, thức ăn, phân bón, vùng đệm, độ đa dạng sinh học,…

2. Tiêu chí cần tuân thủ khi chứng nhận hữu cơ Việt Nam

Trong canh tác nông nghiệp có 3 tiêu chuẩn hữu cơ được áp dụng phổ biến ở cả Việt Nam và trên thế giới gồm:

• Chứng nhận hữu cơ USDA của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ.
• Chứng nhận hữu cơ EU Organic Farming của Liên minh Châu Âu.
• Chứng nhận hữu cơ JAS của Nhật.

Các tiêu chuẩn hữu cơ USDA – EU – JAS đều có đến 95% giống nhau về tiêu chí kiểm định quy trình và độ khó. Và cũng vì tính nghiêm ngặt của tiêu chí này mà nhiều quốc gia trên thế giới và cả Việt Nam đều dựa vào đó để xây dựng bộ tiêu chuẩn phù hợp với quốc gia của mình.

Theo Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ thì “Tiêu chuẩn hữu cơ – Organic” sẽ được ghi trên nhãn mác các sản phẩm được sản xuất theo phương pháp và tiêu chuẩn sản xuất nông nghiệp hữu cơ được chấp thuận. Những tiêu chuẩn này phải đạt được các yêu cầu cụ thể và kiểm định thông qua một đơn vị trung gian được chỉ định bởi bộ nông nghiệp Hoa Kỳ trước khi sản phẩm được gắn nhãn USDA Organic. Đối với tiêu chuẩn hữu cơ Việt Nam cũng tương tự.

Ngoài ra, bộ tiêu chuẩn này cũng liệt kê rõ các loại nông cụ được sử dụng trong sản xuất hữu cơ. Nhìn chung, sản xuất hữu cơ cần phải thể hiện rõ nó đang bảo vệ hệ sinh thái, tài nguyên thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học và chỉ dùng các chất hữu cơ đã được phê duyệt.

3. Yêu cầu cơ bản của chứng nhận hữu cơ Việt Nam

Để đạt chứng nhận hữu cơ bà con nông dân cần phải tuân thủ các quy định như sau:

Về đa dạng sinh học

Tính đa dạng sinh học được đặt lên hàng đầu trong nông nghiệp hữu cơ. Nó hướng đến hệ sinh thái với nhiều loại sinh vật, thực vật cùng sinh sống trong phạm vi lớn không chỉ dừng lại ở gia trại, trang trại mà cả các khu vực lân cận.

Ở nơi nào có nhiều loài thực vật, động vật cùng nhau sinh sống trong hệ canh tác thì sẽ có nhiều sinh vật phát triển mạnh mẽ. Qua đó gia tăng độ phì nhiêu cho đất và ngăn cản sâu bệnh gây hại. Đồng thời tính đa dạng sinh học cũng sẽ giúp tạo nên môi trường canh tác hữu cơ, mang lại sự cân bằng, ổn định, đủ khả năng nuôi sống và tạo nên các sản phẩm hữu cơ.

Về vùng đệm

Trong yêu cầu của tiêu chuẩn hữu cơ thế giới có quy định rõ ràng giữa vùng canh tác hữu cơ và không hữu cơ phải có khoảng cách, và đó được coi là vùng đệm. Lợi ích của vùng này là bảo vệ, ngăn chặn các hóa chất bị rửa trôi hay thuốc trừ sâu bay sang khu vực sản xuất sản phẩm hữu cơ. Trung bình khoảng cách này phải đạt ít nhất 1 mét tính từ mép của bờ không canh tác hữu cơ đến rìa tán cây trồng hữu cơ. Nếu nguy cơ bị ô nhiễm cao thì vùng đệm cần được nới rộng hơn.

Về sản xuất song song

Người canh tác, chăn nuôi phải phân biệt rõ các loại cây trồng, động vật hữu cơ và không hữu cơ. Bởi chứng nhận hữu cơ quy định không cho phép nuôi trồng bất kỳ một loại cây hay con vật nào trên cả ruộng hữu cơ và ruộng thường trong cùng một thời điểm.

Để dễ nhận biết cây trồng trên ruộng thường và ruộng hữu cơ bạn nên trồng khác loại, có màu sắc và hình dáng khác biệt. Ngoài ra, trong quá trình vận chuyển, lưu kho cũng không được để chúng lẫn tạp chất. Những sản phẩm cấp chứng nhận hữu cơ phải được cất trữ, vận chuyển tách biệt hoàn toàn.

Về các vật liệu biến đổi gen

Tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ giúp ngăn chặn được các rủi ro gây tổn hại đến sức khỏe của người dùng và bảo vệ môi trường tối ưu. Do đó, khi sản xuất nông nghiệp hữu cơ không cho phép áp dụng khoa học chưa được đo lường, kiểm chứng về tác hại, rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe con người và môi trường. Cho dù sử dụng công nghệ mang tính đột phá đi chăng nữa nó cũng có thể tiềm ẩn các nguy cơ nhất định, không phù hợp với canh tác hữu cơ.

Nông nghiệp hữu cơ cũng tuyệt đối cấm dùng các vật liệu biến đổi gen hay GMOs. Bởi những vật liệu này khi đưa vào cho một giống nào đó và mang đi trồng thì nó sẽ lan truyền qua con đường lai tạo sang cây cối mọc hoang dại hay các giống không biến đổi gen cùng họ. Kết quả của việc sử dụng các loại vật liệu này là có thể diệt trừ loài hoang dại hay làm mất đi các chủng loài quý hiếm.

4. Quy trình cấp chứng nhận hữu cơ Việt Nam

Để được cấp chứng nhận hữu cơ Việt Nam người sản xuất cần phải thực hiện quy trình như sau:

Bước 1:  Đăng ký chứng nhận

Trước tiên nhà sản xuất muốn đăng ký chứng nhận nông nghiệp hữu cơ Việt Nam thì cần phải tải bộ tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ từ cơ sở dữ liệu của bộ nông nghiệp Hoa Kỳ cho từng nhóm sản phẩm khác nhau như rau củ quả, hoa, cây cảnh, gia súc, gia cầm,…

Bước 2: Chọn đơn vị tư vấn

Tiếp theo phải chọn tổ chức chứng nhận được cấp phép của bộ nông nghiệp Hoa Kỳ để được tư vấn, đăng ký kiểm định chất lượng nông trại, nông sản để đảm bảo được cấp chứng nhận hữu cơ ở Việt Nam. Thông thường thời lượng này sẽ kéo dài 1 năm, khi hết hạn bạn cần gửi yêu cầu để kiểm định lại.

Bước 3: Gửi mẫu kiểm nghiệm

Hoàn thành 2 bước trên nhà sản xuất phải lấy mẫu đất, nước ngẫu nhiên ở trong nông trại dưới sự giám sát của tổ chức chứng nhận và gửi sang trung tâm kiểm nghiệm. Tại đây với đầy đủ các loại máy móc, kỹ thuật có thể đo đạc được nồng độ chất độc hại và tỉ lệ dinh dưỡng trong đất đạt yêu cầu sản xuất hữu cơ hay không.

Bước 4: Kiểm nghiệm nông sản sau khi thu hoạch

Sau khi thu hoạch, mẫu nông sản được lấy và gửi đi kiểm định các thành phần độc tố, dinh dưỡng đã đúng với các tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ hay chưa. Như vậy, có thể thấy rằng khi làm chứng nhận hữu cơ Việt Nam bạn cũng cần phải tuân thủ theo đúng tiêu chuẩn của thế giới.

Bước 5: Khắc phục

Thông qua đơn vị trung gian bạn xác định được các điểm chưa đạt yêu cầu và khắc phục nó. Sau đó báo cáo hoàn thành để đơn vị này đến nghiệm thu, lấy mẫu đi xét nghiệm lại yếu tố chưa đạt. Điều này cũng chứng minh rằng để được cấp giấy chứng nhận hữu cơ ở Việt Nam cũng phải tuân thủ rất nhiều tiêu chuẩn nghiêm ngặt.

Bước 6: Cấp chứng nhận hữu cơ tại Việt Nam

Sau khi nhà sản xuất đã đáp ứng được tất cả các yêu cầu của bộ tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ quốc gia thì sẽ được tổ chức cấp chứng nhận hữu cơ cho nông sản đã đăng ký, thời hạn của chứng nhận là một năm. Khi đó các nhà sản xuất cũng có thể dùng logo chứng nhận hữu cơ trên nhãn sản phẩm và ghi rõ chứng nhận do đơn vị nào cấp, thời gian hiệu lực của chứng nhận là khi nào.

5. Cơ quan tổ chức cấp chứng nhận hữu cơ ở Việt Nam

Tổ chức chứng nhận hữu cơ Contro Union

Contro Union là một tổ chức chứng nhận hữu cơ có mặt tại Việt Nam cung cấp dịch vụ trọn gói toàn cầu cho các chương trình chứng nhận trong nông nghiệp, thực phẩm, thức ăn chăn nuôi, lâm sản, dệt may và năng lượng sinh học. Đặc biệt, tại Contro Union với nhiều chứng nhận theo các tiêu chuẩn hữu cơ như EU, USDA, JAS, KRAV, AB, FGP, Cosmos, Organic pet food,… qua đó giúp bà con nông dân thuận tiện hơn khi làm thủ tục cấp chứng nhận hữu cơ.

Tổ chức chứng nhận hữu cơ NHO Qscert

Đây là tập đoàn chứng nhận toàn cầu hiện đang có mặt ở hơn 30 quốc gia trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam. Tổ chức NHO Qscert hoạt động ở Việt Nam cấp giấy chứng nhận hữu cơ với các chứng chỉ gồm: HACCP, GMP, COR, Eu Organic, NOP, JAS, IFOAM, PGS.

Tổ chức chứng nhận hữu cơ BioAgriCert

BioAgriCert cung cấp chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn EU, USDA, JAS, AB France, IFOAM International standard, BIOSUISSE Switzerladn, IBD Brazil,… Mặc dù BioAgriCert hiện nay chưa có trụ sở văn phòng ở nước ta nhưng các nhà sản xuất có thể liên hệ với tổ chức thông qua địa chỉ trên Website.

Tổ chức chứng nhận hữu cơ EcoCert

EcoCert là tổ chức kiểm tra và cấp giấy chứng nhận được thành lập ở Pháp hiện đang có mặt tại Việt Nam. Các chứng chỉ được cấp bởi EcoCert bao gồm: Nông nghiệp hữu cơ, mỹ phẩm tự nhiên và hữu cơ, sản phẩm dệt may tự nhiên và hữu cơ, Global Gap, ISP 14001 và ISO 9001.

Tổ chức chứng nhận hữu cơ Onecert International

Onecert International là một cơ quan kiểm tra và chứng nhận nông nghiệp hữu cơ toàn cầu. Tổ chức này thực hiện các chứng nhận hữu cơ của USDA – Hoa Kỳ, EU EC834/2007 – Châu Âu, JAS – Nhật Bản và kiểm định mẫu vật. Tuy hiện nay Onecert International chưa có văn phòng tại Việt nam, tuy nhiên nhà sản xuất có thể liên hệ với tổ chức để được hỗ trợ cấp chứng nhận hữu cơ.

6. Ứng dụng chế phẩm sinh học cho nông nghiệp hữu cơ Việt Nam

Theo tiêu chuẩn Việt Nam về nông nghiệp hữu cơ thì việc sử dụng các loại chế phẩm dưới đây được coi là giải pháp thay thế tuyệt vời cho các loại phân hóa học, thuốc trừ sâu,…

Chế phẩm sinh học EM1

Đây là chế phẩm do công ty cổ phần SUMO Nhật Việt sản xuất và phân phối trên toàn quốc. Nó là sản phẩm được dùng để tạo nên các loại chế phẩm như EM thứ cấp, EM5, EM FPE, EM Bokashi,… Bên cạnh đó nó còn được dùng để tạo nên các chế phẩm sinh học dùng cho cây trồng, vật nuôi, đảm bảo vệ sinh môi trường và đạt tiêu chuẩn hữu cơ.

Nấm Trichoderma

Nấm Trichoderma Sumo là sản phẩm có công dụng ngăn ngừa tình trạng xì mủ, vàng lá, thối rễ, chết nhanh, chết chậm của cây trồng mà không cần phải dùng đến thuốc bảo vệ thực vật. Đồng thời nó cũng tăng cường hệ vi sinh vật có lợi trong đất và cây, gây ức chế, cô lập vi sinh vật gây hại, phát triển bộ rễ, giúp cây trồng tăng cường, khỏe mạnh.

Những chia sẻ trên đây giúp bạn đọc hiểu rõ chứng nhận hữu cơ là gì, quy trình cấp chứng nhận hữu cơ Việt Nam ra sao. Ngoài ra, qua đây bạn đọc cũng biết được đâu là loại chế phẩm sinh học hữu ích cho hoạt động sản xuất nông nghiệp hữu cơ, đảm bảo đạt các tiêu chuẩn hữu cơ. Đừng quên liên hệ với chúng tôi nếu còn điều gì làm bạn thắc mắc.