Chứng nhận hữu cơ USDA và những điều cần biết để xin cấp chứng nhận thành công

Chứng nhận hữu cơ USDA hiện đã trở thành một trong những tiêu chí quan trọng để người tiêu dùng có thể đánh giá, lựa chọn các loại thực phẩm chất lượng, giàu dinh dưỡng và an toàn cho sức khỏe của bản thân và gia đình. Đối với các trang trại, gia trại, USDA cũng trở thành mục tiêu hướng đến để xây dựng và phát triển các mô hình trồng trọt, chăn nuôi bền vững giúp tạo ra doanh thu, lợi nhuận ổn định khi các sản phẩm cung ứng ra thị trường được đông đảo khách hàng yêu thích, chọn mua.

1. Chứng nhận hữu cơ USDA là gì?

Tiêu chuẩn hữu cơ USDA là gì? USDA là cụm từ viết tắt của United States Department of Agriculture – Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, một cơ quan nhà nước chuyên trách việc quản lý phát triển, thực thi các chính sách của Chính phủ trong các lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp tại Hoa Kỳ và sẽ chứng nhận cho 4 hạng mục sản xuất hữu cơ bao gồm:

• Cây trồng dùng cho mục đích làm thực phẩm, chế biến thức ăn chăn nuôi, làm sợi bông hoặc bón cho đồng cỏ.
• Vật nuôi được dùng để lấy thực phẩm hoặc dùng trong quá trình sản xuất lấy thực phẩm, sợi hoặc thức ăn chăn nuôi.
• Sản phẩm đã được chế biến.
• Cây tự nhiên mọc ở những nơi không có hoạt động canh tác, trồng trọt.

Chứng nhận hữu cơ USDA được đánh giá rất cao về độ tin cậy so với các loại chứng nhận hữu cơ khác như Organic Việt Nam, Organic EU… bởi những yêu cầu vô cùng nghiêm ngặt về thành phần cấu tạo. Cụ thể, chỉ những sản phẩm có thành phần cấu tạo từ hữu cơ đạt từ 95% trở lên, đồng thời phải đáp ứng một số tiêu chí quan trọng trong quá trình canh tác như áp dụng các phương pháp bảo vệ môi trường, đảm bảo độ sạch của đất và nguồn nước, không sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật, thuốc tăng trưởng… mới có thể được cấp chứng nhận.

Đi vào cụ thể, một sản phẩm muốn nhận được chứng nhận hữu cơ USDA phải đảm bảo các tiêu chí sau:

• Trang trại, gia trại phải áp dụng các biện pháp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học.
• Chăn nuôi trong môi trường mở để các loài động vật có được hoạt động trong điều kiện tự nhiên và đúng tập tính.
• Không sử dụng giống cây trồng hoặc vật nuôi biến đổi gen.
• Có thể sử dụng một số nguyên liệu nhân tạo được cơ quan quản lý chuyên trách cho phép.
• Đã thông qua quá trình kiểm tra, đánh giá thường niên.

2. Chứng nhận hữu cơ USDA có gì đặc biệt so với chứng nhận của các quốc gia khác?

Ngoài tiêu chuẩn hữu cơ USDA của Mỹ, hai tiêu chuẩn khác hiện đang được thế giới thừa nhận rộng rãi là tiêu chuẩn hữu cơ Châu Âu EU Organic Farming và Organic JAS của Nhật. Về cơ bản, 3 bộ tiêu chuẩn này có mức độ tương đồng đạt đến 95% về độ khó cũng như các tiêu chí được sử dụng để kiểm định. Chính bởi sự nghiêm ngặt trong quá trình kiểm tra và đánh giá, nhiều quốc gia khác đã tiến hành sao chép các tiêu chuẩn hữu cơ nói trên những có sự chỉnh sửa sao cho phù hợp với thực tế tại từng quốc gia.

Chính bởi có sự sửa đổi theo hướng dễ dàng hơn, một số tiêu chí và yêu cầu về chăn nuôi, canh tác sẽ không được đảm bảo dẫn đến chất lượng cũng như độ an toàn của sản phẩm thấp hơn so với tiêu chuẩn gốc. Cũng vì lý do này, các doanh nghiệp và người tiêu dùng cần tìm hiểu một cách kỹ lưỡng xem loại thực phẩm nông nghiệp đó đang được áp dụng theo tiêu chuẩn hữu cơ của quốc gia nào.

3. Chứng nhận hữu cơ USDA được cấp cho ai?

Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, chứng nhận hữu cơ USDA sẽ được cấp cho:

• Các doanh nghiệp là những đơn vị sản xuất, kinh doanh cây trồng và chăn nuôi hữu cơ.
• Bộ phận chuyên xử lý các sản phẩm, thức ăn hữu cơ.
• Người xử lý các sản phẩm hữu cơ như người môi giới, đơn vị đóng gói, nhà phân phối hoặc đại lý phân phối sản phẩm hữu cơ.
• Hộ kinh doanh nhỏ lẻ chuyên về các sản phẩm hữu cơ.
• Doanh nghiệp tiếp thị các sản phẩm hữu cơ.
• Các thương hiệu đang phát triển các sản phẩm hữu cơ.

Nếu bà con thuộc một trong các trường hợp nói trên, việc đăng ký chứng nhận hữu cơ USDA là rất cần thiết trong bối cảnh thị trường đang ngày càng khó tính hơn, người tiêu dùng đang đòi hỏi phải có những sản phẩm chất lượng và an toàn cho sức khỏe. Dĩ nhiên, khi đã được cấp giấy chứng nhận và được phép dán logo USDA trên sản phẩm thì khả năng tiêu thụ trên thị trường sẽ rất cao, khi khách hàng đón nhận và ưu tiên chọn mua sản phẩm của doanh nghiệp.

4. Cần điều kiện gì để được cấp chứng nhận hữu cơ USDA?

Theo các tiêu chí của chứng nhận hữu cơ USDA, sản xuất hữu cơ yêu cầu đầu vào như đất, nguồn nước, không khí phải sạch, con hoặc cây giống phải thuần và không biến đổi gen, phải đảm bảo các chất dùng trong quá trình canh tác, chăn nuôi phải thuần hữu cơ và có trong danh mục cho phép. Tất nhiên, các loại hóa chất độc hại sẽ luôn bị cấm trong quá trình này để đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn về dinh dưỡng.

Một vấn đề đặc biệt cần lưu tâm khác là hàm lượng các độc tố, kim loại nặng trong đất và nguồn nước phải ở mức cực nhỏ từ vài đơn vị đến dưới 100ppm tùy loại, điều này sẽ khiến hàm lượng độc tố còn tồn dư trong sản phẩm hữu cơ là không đáng kể.

Đối với hoạt động chăn nuôi, trang trại, gia trại phải tạo điều kiện cho vật nuôi sinh trưởng, phát triển trong môi trường mở để đảm bảo sức khỏe, độ an toàn đồng thời không được sử dụng các loại thức ăn tăng trưởng, thuốc kháng sinh và chỉ dùng thức ăn hữu cơ 100%.

5. Quy trình cấp chứng nhận hữu cơ USDA ra sao?

Để được cấp chứng nhận hữu cơ USDA, việc đầu tiên cần làm là bà con phải làm một bộ hồ sơ bao gồm:

• Mô tả chi tiết quy trình sản xuất cần được chứng nhận hữu cơ.
• Bản ghi chép thông tin về các chất đã sử dụng trên đất canh tác trong vòng 3 năm trước thời điểm nộp hồ sơ.
• Danh sách các sản phẩm hữu cơ được trồng trọt, chăn nuôi hoặc chế biến.
• Bản kế hoạch hệ thống hữu cơ gồm miêu tả cách thức hoạt động và các chất được sử dụng.

Sau khi nhận được bộ hồ sơ theo đúng quy định, tổ chứng cấp chứng nhận hữu cơ USDA sẽ tiến hành xem xét để đảm bảo rằng trang trại, gia trại đã chấp hành đúng các tiêu chuẩn USDA đã được quy định. Ở bước tiếp theo, tổ chức sẽ cử thanh tra có trình độ chuyên môn cao đến trực tiếp cơ sở sản xuất để tiến hành thẩm định, xác minh việc doanh nghiệp, cơ sở có thực hiện đúng như những gì đã mô tả trong bản kế hoạch hệ thống, duy trì việc ghi chép cũng như đáp ứng các yêu cầu về nguyên tắc canh tác hữu cơ.

Sau khi nhận được bản báo cáo của thanh tra, tổ chức cấp chứng nhận hữu cơ USDA sẽ tiến hành xem xét lại một lần nữa và nếu nhận thấy trang trại, gia trại chấp hành đúng các tiêu chí, nguyên tắc hữu cơ thì sẽ tiến hành cấp giấy chứng nhận cho hoạt động sản xuất, chế biến.

Tại Việt Nam hiện có khá nhiều tổ chức kiểm định và cấp chứng nhận hữu cơ USDA, bà con có thể liên hệ trực tiếp để được tư vấn một cách kỹ lưỡng hơn về quy trình. Về chi phí, tùy vào từng tổ chức cũng như quy mô, loại hình, mức độ phức tạp trong hoạt động sản xuất, chế biến của cơ sở mà bà con sẽ mất từ vài trăm đến vài nghìn USD.

Theo lời khuyên từ những doanh nghiệp đã xin cấp chứng nhận hữu cơ USDA thành công, bà con nên tìm hiểu thật kỹ cấu trúc phí cũng như chu kỳ thanh toán trước khi tiến hành nộp đơn. Thông thường, chi phí cho toàn bộ quy trình cấp chứng nhận sẽ bao gồm phí nộp đơn xin cấp chứng nhận, phí thường niên, phí đánh giá sản lượng và bán hàng hàng năm, phí thanh tra.

6. Bí quyết thành công khi xin cấp chứng nhận hữu cơ USDA

Thoạt nghe thì có vẻ quy trình cấp chứng nhận hữu cơ USDA là khá phức tạp và tốn kém, tuy nhiên nếu có một số bị quyết riêng thì việc này cũng không quá khó khăn và bà con có thể áp dụng một số gợi ý dưới đây.

6.1. Chọn giống

Giống chính là một trong các tiêu chuẩn hữu cơ quan trọng hàng đầu khi xét duyệt cấp chứng nhận USDA. Theo tiêu chí do hầu hết các tổ chức đề ra, các trang trại, gia trại cần chọn giống cây, giống vật nuôi… hữu cơ thuần chủng và không phải là loại biến đổi gen.

6.2. Tiêu chuẩn về đất và nguồn nước

Để đạt tỉ lệ thành công cao trong quá trình xin cấp chứng nhận hữu cơ USDA, bà con cần đảm bảo một số tiêu chuẩn quan trọng về đất và nguồn nước. Cụ thể, đối với đất bà con cần lưu ý:

• Đất trồng trọt hay chăn nuôi phải cách xa khu dân cư, nhà máy, xí nghiệp.
• Không tồn dư các chất cấm như thuốc trừ sâu, phân bón tổng hợp hay kim loại nặng… trong vòng 3 năm trước thời điểm nộp hồ sơ xin cấp chứng nhận.
• Có đủ hàm lượng dinh dưỡng để cung cấp cho quá trình sinh trưởng, phát triển của cây trồng mà không cần phải sử dụng đến các loại phân bón hóa học.

Đối với nguồn nước, bà còn cần lưu ý:

• Đảm bảo không xảy ra tình trạng ô nhiễm.
• Không tồn dư kim loại nặng.
• Phải được xử lý trước khi tưới tiêu cho cây trồng hoặc làm thức uống cho vật nuôi.

6.3. Xử lý sâu hại, dịch bệnh

Một trong những vấn đề cốt lõi được các tổ chức cấp chứng nhận hữu cơ USDA khẳng định nhiều lần chính là, bà con không được sử dụng các loại thuốc hóa học, thuốc bảo vệ thực vật để tiêu diệt cỏ dại, sâu bệnh trên cây trồng, mà phải áp dụng các biện pháp kiểm soát vật lý, cơ học, các chế phẩm sinh học… được cấp phép.

Yêu cầu này tưởng chừng như rất khắt khe nhưng trên thực tế lại không hẳn là như vậy, bởi bà con có thể sử dụng chế phẩm sinh học Nấm đối kháng Trichoderma Vbio do Viện Nghiên cứu Sinh học Ứng dụng sản xuất, phân phối như một giải pháp phòng và xử lý bệnh dịch tự nhiên, hiệu quả, thân thiện với môi trường.

Đây là sản phẩm có chứa hàm lượng lớn nấm đối kháng Trichoderma với tác dụng cao trong việc tấn công, ký sinh và ức chế các loại nấm bệnh gây hại cho cây trồng, đồng thời giúp thúc đẩy quá trình phân hủy chất hữu cơ và giúp đất trở nên tơi xốp, phì nhiêu hơn.

Ngoài việc sử dụng chế phẩm sinh học, bà con cũng có thể áp dụng một số biện pháp kỹ thuật khác như luân canh, xen canh, sử dụng thiên địch để tạo ra những sản phẩm nông nghiệp chất lượng và an toàn cho người sử dụng.

Trong bộ tiêu chuẩn hữu cơ USDA dành cho lĩnh vực chăn nuôi, chứng nhận hữu cơ USDA cũng yêu cầu người nông dân không được sử dụng các loại thuốc kháng sinh. Thay vào đó, bà con sẽ tiến hành cách ly, tiêu hủy và có thể sử dụng các chế phẩm sinh học tương tự như cách xử lý với cây trồng. Với phương thức này, bà con có thể sử dụng chế phẩm EM1 cũng do Viện Nghiên cứu Sinh học Ứng dụng sản xuất, phân phối để pha chế thành các loại EM thứ cấp.

Dung dịch EM thứ cấp này sau đó có thể bổ sung vào nước uống, thức ăn hoặc phun vào khu vực chuồng trại để khử mùi hôi, cho vào nước thải để xử lý sinh học, cho vào phân động vật để ủ thành phân bón hữu cơ. Tất cả những cách thức này sẽ giúp ngăn chặn một cách hiệu quả sự phát triển và lây lan của dịch bệnh, theo hướng tự nhiên và an toàn nhất mà Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ yêu cầu để được cấp chứng nhận USDA.

Có thể thấy rằng, được cấp chứng nhận hữu cơ USDA chính là con đường bền vững nhất để sản phẩm của các trang trại, gia trại được người tiêu dùng tin tưởng, đón nhận khi cung ứng ra thị trường. Tất nhiên, quá trình này là không hề dễ dàng và cần rất nhiều kiến thức, kinh nghiệm cùng sự đầu tư nghiêm túc từ chính các doanh nghiệp trong ít nhất từ 3 đến 5 năm.