Khi nghiên cứu hay sản xuất, khâu giống là khâu cựu kì quan trọng. Nó quyết định đến hiệu quả sản phẩm và năng xuất, chất lượng sản phẩm. Việc bảo quản giống trong thời gian dài không hề đơn giản. Hiện nay có một số phương pháp bảo quản chủng giống có thể cho phép giữ được khả năng sống sót của giống vài chục năm, các phương pháp đó là gì mời quý bạn tham khảo bài viết bên dưới.
1. Mục đích của việc bảo quản giống
Tùy thuộc đó là chủng giống phục vụ nghiên cứu hay sản xuất thì việc bảo quản giống (trong bài này đề cập đến các giống vi khuẩn và giống nấm) sẽ hơi khác nhau. Nhưng về cơ bản, có thể hiểu chung mục đích của việc bảo quản giống đó là:
– Duy trì khả năng sống của vi sinh vật bảo quản
– Duy trì đặc tính ổn định của chủng vi sinh vật bảo quản
– Giữ gìn tính thuần chủng của vi sinh vật bảo quản
Giống nấm nói riêng, hay chủng giống vi sinh vật nói chung. Sau một thời gian nghiên cứu sản xuất, bởi một yếu tố nào đó, giống có thể bị thoái hóa, biến đổi và mất đi các đặc tính tốt. Vì vậy, nếu bảo quản tốt có thể lưu giữ được chứng chủng giống có đặc tính tốt trong một khoảng thời gian mà không ảnh hưởng đến sản xuất.
2. Một số phương pháp bảo quản giống
Có nhiều phương pháp bảo quản khác nhau sẽ phù hợp riêng với mục đích và chủng loại vi sinh vật. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến.
2.1 Cấy truyền vi sinh vật
Đây là phương pháp bảo quản đơn giản, các chủng vi sinh vật được cấy trên môi trường thích hợp (thường ở dạng ống nghiệm thạch nghiêng hoặc bình tam giác), để trong điều kiện thích hợp cho vi sinh vật phát triển. Sao một thời gian nhất định, vi sinh vật được cấy truyền sang môi trường mới trước khi già và chết. Phương pháp này được dùng khá phổ biến trong các cơ sở nghiên cứu. Đặc biệt, nếu các chủng đang trong thời gian nghiên cứu, thường xuyên được sử dụng thì đây là phương pháp phù hợp. có thể sử dụng cho các thí nghiệm nghiên cứu bất cứ lúc nào vì vi sinh vật thường ở trạng thái đang sinh trưởng.
Tuy nhiên, phương pháp này bộc lộ nhiều nhược điểm.
Dễ dàng bị tạp nhiễm, mát chủng gốc, có thể xảy ra nhầm lẫn do thao tác cấy truyền nhiều lần. Thời gian phải chuyển môi trường ngắn, thường là vài tuần hoặc vài tháng. Tốn nhiều công sức cấy truyền.
Bên cạnh đó, nhược điểm lớn nhất là phương pháp này thường dẫn đến hiện tượng thoái hóa giống. Các đặc tính sinh học, đặc biệt các đặc tính tốt cửa chủng vi ính vật dễ bị thay đổi hay mất đi. Phương pháp này phù hợp cho các vi sinh vật ít bị biến đổi, các vi sinh vật có hại hay không quý hiếm như các chủng vi khuẩn gây bệnh thường thấy như: E. Coli, Staphylococcus, …
2.2 Phương pháp đông khô
Đông khô là phương pháp bảo quản vi sinh vật bằng cách rút nước trong mẫu vi sinh vật ở nhiệt độ lạnh sâu. Có hai cách chủ yếu được dùng để đông khô mẫu vi sinh vật.
Ở cách thứ nhất, vi sinh vật được huyền phù trong một dung dịch nhất định (cần tiến hành nghiên cứu lựa chọn dịch huyền phù thích hợp để có hiệu quả cao), sau đó thiết bị đông khô sẽ rút hết nước trong mẫu đến mức nhất định. Mẫu được hàn kín để cho môi trường chứa mẫu là chân không.
Các thứ hai, người ta tiến hành đông khô trực tiếp. Khác với phương pháp trên, hiện nay, có công nghệ làm khô nhanh dịch huyền phù ở chế độ chân không thích hợp mà mẫu không cần làm lạnh trước đó. Phương pháp này đặc biệt có ý nghĩa đối với mẫu vi ính vật không có khả năng sống trong nhiệt độ thấp của giai đoạn tiền đông
Một số lưu ý khi sử dụng phương pháp Đông khô để bảo quản chủng giống
Trong quá trình bảo quản chủng giống bằng phương pháp đông khô có một số yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả bảo quản như:
– Tốc độ đông khô
– Thành phần dịch huyền phù
– Nhiệt độ đông khô
– Khoảng thời gian làm khô mẫu và độ ẩm cuối cùng của mẫu.
Vì vậy, bạn nên lựa chọn dịch huyền phù hay các điều kiện thích hợp đối với từng mẫu cụ thể. Đối với phương pháp đông khô, các chủng vi sinh vật được bảo quản trong 10-20 năm. Phương phap này so với phương pháp cáy truyền cho thời gian bảo quản lâu hơn, tiết kiệm công sức và chi phí.
2.3 Phương pháp lạnh sâu
Ở phương pháp này, vi sinh vật được bảo quản ở nhiệt đô rất thấp trong môi trường dịch thể. Ở trạng thái nhiệt độ âm sâu các chủng vi sinh không còn hoạt động nhưng vẫn tồn tại. Để vi sinh vật hoạt động trở lại, cần bước hoạt hóa chúng trên môi trường thích hợp.
Có rất nhiều các loại dung môi để bảo quản vi sinh vật theo phương pháp này, hiệu quả tùy thuộc vào từng chủng vi sinh vật cụ thể. Nhìn chung, cho đến nay, hầu như các chủng vi sinh vật khi được bảo quản bằng phương pháp âm sâu được cho là tối ưu nhất, đảm bảo được các yêu cầu như: Vi sinh vật giữ nguyên được đặc tính quý, thời gian bảo quản rất dài (có thể bảo quản trong nhiều năm); không mất nhiều công sức như phương pháp cấy truyền.
Phương pháp bảo quả vi sinh vật này sử dụng tủ lạnh âm sâu, có thể là giảm nhiệt độ đến -196oC. Bảo quản bằng tủ lạnh âm sâu có thể sử dụng cho nhiều nhóm vi sinh vật khác nhau như nấm sợi, nấm men, vi khuẩn, xạ khuẩn và virut.
Tuy nhiên, không có phương pháp nào là vạn năng cả, phương pháp lạnh sâu cũng bộc lộ nhược điểm là cần đầu tư trang thiêt bị hiện đại, chi phí cao.
Ngoài ra, cũng có các phương pháp khác như bảo quản bằng nito lỏng, dung môi, vật liệu polyme … tuy nhiên chưa có ưu điểm gì hơn so với lạnh sâu và đông khô, đây vẫn là hai phương pháp cho đến hiện tại là tối ưu nhất.
3. Phương pháp bảo quản vi sinh vật tại Sumo Nhật Việt
Sumo Nhật Việt hoạt động nghiên cứu, tuyển chọn các chủng giống nấm, vi sinh vật có hoạt tính phục vụ cho nông, lâm, ngư nghiệp, thủy sản hay môi tường. Bên cạnh đó, Sumo Nhật Việt còn sản xuất và cung cấp các giống nấm dược liệu có giá trị cao đối với sức khỏe con người như Đông trùng hạ thảo, Linh Chi, Hầu Thủ …
Việc bảo quản chủng giống, đặc biệt các chủng giống nhập khẩu từ Nhật Bản, Hàn Quốc là vô cùng quan trọng. Với yêu cầu giữ được nguyên được các đặc tính tốt như giống gốc, Viện Nghiên cứu Sinh học Ứng dụng – Công ty Cổ Phần Sumo Nhật Việt dụng sử dụng biện pháp bảo quản vi sinh vật bằng phương pháp lạnh sâu cho hiệu quả cao.
Tại phòng nghiên cứu, thiết bị tủ lạnh âm sâu của Sumo Nhật Việt có thể bảo quản chủng giống vi khuẩn, giống nấm … trong nhiều năm. Thiết bị này phục vụ cho các nghiên cứu của phòng cũng như bảo quản các giống sản xuất. Bên cạnh đó, Công ty cổ phần Sumo Nhật Việt còn có dịch vụ bảo quản chủng giống cho khách hàng. Với những khách hàng thường xuyên, là đối tác của Sumo Nhật Việt, bạn còn có thể gửi giống và được miễn phí trong vòng 3 năm.
Thông tin liên hệ:
Công ty Cổ phần SUMO NHẬT VIỆT
Hotline: 0962 567 869
Website: sumonhatviet.com
Email: sumonhatv@gmail.com
Địa chỉ: Số 39, Ngõ 189/61 Hoàng Hoa Thám, Ngọc Hà, Quận Ba Đình, TP. Hà Nội.